Onderhoud piano of vleugel is afhankelijk van factoren zoals:

Conditie
Kwaliteit
Leeftijd
Gebruik Klimaat
Kritische zin

De belangrijkste onderdelen van het onderhoud van een piano of vleugel zijn:

Kast
Alle kast afwerkingen kunnen onderhouden worden door het gebruiken van een zachte schone doek of plumeau. Gebruik geen alcoholhoudende middelen of agressie stoffen zoals terpentine, wasbenzine etc.

Hoogglans (polyester)
Bij het afstoffen van hoogglans kasten kan het stof het beste in één richting worden afgenomen (voorkomt kringen). Vingers of aanslag kunnen door middel van een iets vochtige zeem ( of met glassex ) worden weggehaald. Een polyester kast kan d.m.v. een speciale polish worden onderhouden.

Houtafwerking (fineer)
Instrumenten die met hout zijn afgewerkt (gefineerd) mogen alleen afgestoft worden (geen olie of was gebruiken.)

Pianostemmen
Het ontstemmen van een piano of vleugel is een natuurlijk proces. Door de enorme trekkracht van de besnaring (ca. 18.000 kg) en de werking van de zangbodem door luchtvochtigheidsverschillen (krimpen en uitzetten) verandert de spanning per snaar. Omdat dit bij iedere snaar net anders is, ontstaan er tussen snaren onderling een onreinheid. De pianostemmer zorgt dat de snaren op elkaar worden afgestemd, waardoor deze onreinheid wordt weggenomen en het instrument op toon blijft. Het proces van ontstemmen hangt o.a. af van de kwaliteit van de piano of vleugel, de conditie en een juiste luchtvochtigheid en temperatuur.
Laat de pianostemmer dus regelmatig naar uw piano of vleugel kijken.

Voordelen van een gestemde piano of vleugel:

Op toonhouden van de piano of vleugel
Optimale klankkleur
Zangerigere toon
Meer dynamische mogelijkheden
Meer speelplezier
Betere stemstabiliteit

Voor het pianostemmen van een piano wordt gemiddeld 2 à 3 keer per jaar genomen afhankelijk van de diverse factoren.
NB. Het fabeltje van 'ik speel niet meer' dus niet meer pianostemmen is in vele gevallen niet waar. Vooral bij oude piano's en vleugel's kan het fataal zijn om niet meer te stemmen.

Regulatie
Naast het pianostemmen bestaat verder onderhoud van een piano of vleugel uit reguleren. Onder reguleren verstaan we alle functies van de piano of vleugel zoals het mechaniek, klavier en pedalen op elkaar afregelen zodat het instrument weer optimaal functioneert. Door het reguleren wordt de algehele conditie van de paino of vleugel geoptimaliseerd. Met name de speelaard wordt hierdoor aanzienlijk verbeterd en hierdoor is tevens minimale slijtage gewaarborgd. Hoe vaak dit moet plaatsvinden hangt van diverse elementen af, maar gemiddeld is dit minimaal ééns in de 5 jaar noodzakelijk (bij niet professioneel gebruik). De pianostemmer kan dit voor u beoordelen.

Intonatie
Het klankkarakter (timbre) van een piano of vleugel wordt in eerste instantie gevormd door de constructie, materiaalgebruik en vakmanschap van de fabrikant. Door het instrument een laatste afwerking te geven kan de klank vervolmaakt en gepaginapaginaëgaliseerd worden. Deze afwerking, waarvoor een zeer geoefend oor en veel vakkennis en vakmanschap voor nodig is, noemen we intoneren. Voor een optimaal resultaat van de intonatie zal de intonateur het mechaniek reguleren, de hamerkoppen afstellen en daarna de hamerkoppen bewerken. Ieder nieuw instrument wordt door de fabrikant intensief geïntoneerd. Net als het ontstemmen is een verandering van intonatie net zo’n natuurlijk proces. Vraag de pianostemmer eventueel om advies.

Verandering van intonatie ontstaat door:

De kwaliteit van de hamerkoppen. Door betere materialen en vorm blijft de intonatie langer ‘staan’.
Het bespelen zelf. De hamerkoppen krijgen groeven en worden door het aanslaan steeds iets harder (klank wordt daardoor ook scherper).
Droge lucht. Hierdoor drogen de hamerkoppen uit en wordt de klank scherper en intoneren van uw piano of vleugel steeds moeilijker .

Reparatie
Onderdelen die over het algemeen op termijn (afhankelijk van vele factoren) aan vervanging toe zijn:
Hamerkoppen
Deze drogen op termijn uit. Hierdoor gaat de souplesse eruit en is intonatie of schuren niet meer mogelijk.

Demping
Ook het vilt van de demping kan uitdrogen waardoor de piano of vleugel niet goed meer dempt en er bijgeluiden ontstaan.

Besnaring
Een verroeste besnaring is moeilijker te stemmen en de koper omwonden snaren kunnen slecht gaan klinken en gaan rammelen.

Toetsinvoeringen
De vilten invoeringen van de toetsen drogen uit hierdoor krijgen de toetsen speling met als gevolg dat het mechaniek en klank moeilijker doseerbaar is.
Afhankelijk van de leeftijd, conditie en kwaliteit van de piano of vleugel is op langere termijn een revisie of restauratie noodzakelijk.

Pianotoeten schoonmaken

Hoe je pianotoetsen schoonmaakt , kun je hier lezen

Luchtvochtigheid
Een piano of vleugel bestaat voornamelijk uit hout vanwege de goed verwerkbare en vooral akoestische eigenschappen. Fabrikanten van kwaliteitsinstrumenten hebben de verschillende houtsoorten op een juiste wijze naar een bepaalde luchtvochtigheid gebracht en verwerkt. Naast alle houtonderdelen (meer dan 10.000) worden er ook vele andere materialen gebruikt zoals vilt en leer. Door schommelingen in luchtvochtigheid verandert de omvang van de onderdelen en wrijfpunten door het zwellen en krimpen. De stabiliteit van de stemming en regulatie (totale afregeling) worden hierdoor sterk beïnvloed.

Een goede luchtvochtigheid is er één die constant is en die zich tussen de 50% - 70% bevindt..
Een goede oplossing om dit te bewerkstelligen voor uw piano of vleugel is een Dampp-Chaser Piano Life Saver System.

Uw pianostemmer kan in al deze gevallen advies geven over het onderhoud van uw piano of vleugel.